Pomiary związane z bezpieczeństwem
Kolejną bardzo ważną grupą pomiarów i związaną z nimi aparaturą pomiarową są pomiary związane z bezpieczeństwem eksploatacji instalacji energetycznych: rezystancji izolacji za pomocą wysokiego napięcia, rezystancji uziemienia rezystancji gruntu, poprawnego działania wyłączników różnicowo-prądowych oraz rezystancji pętli zwarcia.
Firma Sonel produkuje wielofunkcyjny miernik parametrów izolacji MPI-525 (fotografia 13) mierzący:
- impedancję pętli zwarcia,
- rezystancję izolacji,
- rezystancję uziemienia,
- parametry wyłączników różnicowo-prądowych RCD,
- ciągłość połączeń ochronnych i wyrównawczych.
MPI-525 jest na tyle uniwersalny, że pomiary nim wykonane spełniają wymagania PN-EN 61557. Pomiar impedancji pętli zwarcia jest wykonywany z rozdzielczością 0,01 Ω prądem 23 A i napięciem pomiarowym z zakresu 95…440 V. Pomiar parametrów wyłączników różnicowo-prądowych jest wykonywany automatycznie i obejmuje cały cykl pomiarów łącznie z pomiarem rezystancji pętli zwarcia L-PE. Pomiar rezystancji izolacji jest wykonywany w zakresie do 10 GΩ napięciami pomiarowymi od 50 do 2500 V. Rezystancja uziemienia jest wykonywana metodą techniczną 3-przewodową z 2 elektrodami pomocniczymi. MPI-525 jest przeznaczony do pomiarów w sieciach niskiego napięcia.
Firma Sonel oferuje również wysokonapięciowy tester izolacji S-36 VLF (fotografia 14) przeznaczony do testowania kabli średniego napięcia pracujących najczęściej z napięciem 15 kV. Tester jest przeznaczony do testowania kabli ŚN za pomocą napięcia VLF o bardzo niskiej częstotliwości 0,1 Hz. Ten sposób jest bardzo skuteczny w diagnostyce uszkodzeń izolacji. Napięcie wyjściowe można regulować w zakresie 0…36 kV RMS (do 51 kV peak). Prąd pomiarowy można ustawiać w trzech zakresach do 100 μA, 1 mA i 10 mA. Są również inne wersje z maksymalnym napięciem wyjściowym do 57 kV RMS (S-57VLF).
Podsumowanie
Aparatura pomiarowa w energetyce to zarówno klasyczne mierniki tablicowe i przenośne, jak też i funkcje pomiarowe wbudowane w sterowniki telemechaniki i autonomiczne układy zabezpieczeń. Urządzenia pokazane w artykule to oczywiście tylko niewielka część olbrzymiej oferty różnych producentów skierowanej do serwisantów i służb utrzymania systemów energetycznych. Wszystkie przykłady pokazanych urządzeń łączy jedna cecha – są projektowane i produkowane przez polskie firmy. To celowy zabieg zastosowany, żeby pokazać, że w tej ważnej dziedzinie techniki polskie firmy elektroniczne radzą sobie bardzo dobrze. Sonel, Apator- Elkomtech, Mikronika, LUMEL to tylko kilka przykładów firm projektujących i produkujących zaawansowane urządzenia pomiarowe.
Trzeba sobie zdawać sprawę, że rynek energetyki obejmujący zarówno dystrybutorów energii, jak i odbiorców energii jest bardzo wymagający, bo wadliwie działające urządzenia pomiarowe mogą spowodować olbrzymie straty materialne i sprowadzić niebezpieczeństwo na ludzi pracujących przy eksploatacji urządzeń energetycznych. W naszym kraju powstają również bardzo zaawansowane systemy nadzoru typu SCADA, systemy automatycznego wyszukiwania i izolowania uszkodzonego fragmentu sieci FDIR.
Są one kupowane i wdrażane na dużą skalę przez spółki dystrybucyjne i elektrownie i to przy dużej konkurencji światowych gigantów elektroniczno–informatycznych.
Tomasz Jabłoński
tomasz.jablonski@ep.com.pl